کلر
کلر ، به رنگ سبز مایل به زردبوده و حدود 2/48 برابر از هوا و 1/44 برابر از آب سنگین تر است .
به طور کلی به صورت گاز یا مایع وجود دارد .
کلر مایع آزاد در شرایطی که دما و فشار استاندارد وجود داشته باشد سریعا به گاز تبدیل شده و حدودا هر یک لیتر از آن در حدود 450 لیتر گاز تولید می کند .
کلر در آب دارای حلالیت نسبی است و بیش ترین انحلال آن در حدود 1 درصد در دمای 10 درجه ی سانتیگراد می باشد.
البته استفاده از کلر هم به جهت گند زدایی آب های آشامیدنی و هم تصفیه ی فاضلاب از نقطه نظر سلامت عمومی از اهمیت بالایی برخوردار است،
استفاده مستمر از آن نگرانی هایی جدی را در پی داشته است.
کیفیت ساخت و عملکرد این دستگاه با سایر برند ها قابل مقایسه نیست.
مهم ترین موارد:
1- کلر به وسیله راه آهن یا کامیون جابه جا می شود ، در هر دوی این روش ها احتمال بروز سانحه وجود دارد.
2- در صورت انتشار کلر به صورت تصادفی ممکن است خطراتی برای سلامت کارکنان تصفیه خانه و عموم مردم ایجاد کند.
3- چون کلر ماده ای با سمیت بالا است، باید مقرراتی جهت جلوگیری از نفوذ و خنثی سازی آن طبق مقررات عمومی مشابه آتش اجرا شود.
4- واکنش کلر با عناصر آلی در فاضلاب سبب ایجاد ترکیبات بودار می شود.
5- واکنش کلر با عناصر آلی در فاضلاب سبب ایجاد محصولات جانبی شده، برخی از آن ها به عنوان ترکیبات سرطان زا و جهش زا شناخته شده اند.
6- کلر باقی مانده در فاضلاب تصفیه شده برای زندگی آبزیان سمی هستند.
7- همچنین نگرانی هایی در مورد تخلیه ی ترکیبات آلی کلردار به محیط زیست که تاثیرات طولانی مدتشان همچنان ناشناخته است وجود دارد.
سديم هيپوكلريت
اغلب نگرانی های موجود در معادله یا جابه جایی ، ذخیره سازی و تغذیه ی آبی گازی کلر، از طریق استفاده از هیپو کلریت سدیم و یا هیپوکلریت کلسیم از میان می رود .
هیپوکلریت سدیم ، فقط به صورت مایع وجود داشته و معمولا در زمان تولید شامل 12/5 الی 17 درصد کلر می باشد.
هیپو کلریت سدیم می تواند به طور عمده به صورت 12 الی 15 درصد کلر خریداری و یا در محل مصرف تولید گردد.
به دلیل خاصیت خورندگی و وجود بخار های کلر، جابه جایی هیپوکلریت سدیم نیازمند ملاحظات مخصوصی در طراحی است .
چندین روش اختصاصی به منظور پردازش هیپوکلریت سدیم از کلرید سدیم و یا آب شور وجود دارد.
در این روش ها نیروی الکتریکی خیلی زیادی لازم است ، همچنین محصول روش پردازش از آب شور ، محلولی بسیار رقیق با حداکثر 0/8 درصد هیپوکلریت می باشد.
روش های تولید در محل به دلیل پیچیدگی و هزینه های بالای برق مصرفی تنها در مقیاس های محدود به کار گرفته شده است.
كلسيم هيپوكلريت
هیپو کلریت کلسیم به شکل تجاری به دو صورت خشک و یا تر عرضه شده است.
هیپو کلریت کلسیم با درصد بالا حداقل 70 درصد می باشد.
وقتی که خشک است به صورت پودر سفید مایل به زرد و یا به صورت دانه ای، قرص های فشرده و حبه ای وجود دارد.
هیپو کلریت کلسیم به سبب خاصیت اکسید کردن ، بایستی در محل سرد و خشک و به دور از سایر مواد شیمیایی باشد و درون محفظه های مقاوم ذخیره شود .
با اعمال شرایط مناسب جهت ذخیره سازی، دانه ها تقریبا بدون تغییر باقی می مانند.
هیپو کلریت خشک از نوع مرطوب گران تر، در طی ذخیره سازی از قدرت آن کاسته و ممکن است جابه جایی آن سخت باشد.
به علت تمایل هیپوکلریت به تشکیل بلور ، امکان دارد در تلمبه ها ، لوله ها و شیرها ایجاد انسداد کنند.
از هیپوکلریت کلسیم بیشتر در تاسیسات کوچک استفاده می شود.
واکنش های کلر با آمونیاک
فاضلاب تصفیه نشده حاوی نیتروژن به شکل آمونیاک و اشکال گوناگون ترکیبات آلی می باشد.
همچنین جریان خروجی بیشتر تصفیه خانه ها شامل مقادیر قابل ملاحظه ای نیتروژن می باشد
که معمولا به شکل آمونیاک و در صورت طراحی تصفیه خانه برای انجام نیتریفیکاسیون، به شکل نیترات موجود می باشد .
چون اسید هیپوکلروس یک عامل اکسیدکننده بسیار فعال است ، سریعا با آمونیاک موجود در فاضلاب واکنش داده و طی واکنش های پیاپی به شکل سه نوع از کلر آمین ها در می آید.
انجام این واکنش ها تابعی از PH، دما، زمان تماس و نسبت کلر به آمونیاک است.
واکنش نقطه شکست با کلر
از آن جایی که آمونیاک تنها ماده ای نیست که با کلر آزاد واکنش می دهد و همچنین کلر یک اکسیدکننده قوی محسوب می شود،
حفظ کلر باقی مانده به منظور گندزدایی فاضلاب دشوار است.
اصطلاح نقطه ی شکست در فرآیند کلرزنی به روشی اطلاق می شود که طی آن کلر کافی به منظور واکنش با تمام اکسید شونده اضافه می شود
به صورتی که اگر کلر بیشتری به آن اضافه کنیم به صورت کلر آزاد باقی خواهد ماند.
گاهی تولید بوی نامطبوع در عملیات نقطه ی شکست کلرزنی به صورت یک مشکل بروز می کند که این موضوع به علت تشکیل تری کلرید نیتروژن و ترکیبات وابسته به آن است.
تعداد ارگانیسم هایی که باقی مانده است:
گروه کلیفرمی ارگانیسم ها را با استفاده از یک آگار مخلوط مانند محیط کشت از طریق شمارش بشقابی می توان محاسبه کرد .
یکی از دو روش کشت پلیتی استاندار و یا روش پلیت گسترده می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
چگونه کلر باقی مانده را ارزیابی کنیم؟
کلر باقی مانده ( آزاد و ترکیبی ) باید از طریق آمپرومتریک اندازه گیری شود .
این روش در حال حاضر معتبرترین روش محسوب می گردد.
عواملی که بر بازده گندزدایی کلر تاثیر می گذارد چیست؟
1. اهمیت اختلاط اولیه
2. مشخصات شیمیایی فاضلاب
3. برخورد ذرات موجود در فاضلاب
4. ذرات دارای ارگانیسم های کلیفرمی
5. ویژگی های میکروارگانیسم ها
