آنتی اسکالانت (ماده ای که از پوسته پوسته شدن سطح جلوگیری می کند یا آن را کند می کند). به عنوان یک ماده افزودنی در فرآیند پیش تصفیه در سیستم های اسمز معکوس یا RO کاربرد بسیار دارد. آنتی اسکالانت ها خانواده ای از مواد شیمیایی هستند که برای جلوگیری از تشکیل رسوب نمک های معدنی متبلور به کار می روند.

آنتی اسکالانت چیست؟

در واقع این مواد نوعی ضد رسوب هستند که برای پاکسازی سیستم های تصفیه آب، جهت جلوگیری از تشکیل رسوب ممبران به سیستم های آب شیرین کن RO تزریق می شود. به دلیل داشتن املاح و نمک های معدنی در آب خام، این املاح حین عبور از غشای ممبران، بر روی ممبران رسوب ایجاد می کنند، که این رسوبات با گذشت زمان باعث گرفتگی منافذ غشای ممبران می شوند، بنابراین باید از ضدرسوب به منظور جلوگیری از تشکیل رسوبات روی غشای ممبران و همچنین برای جلوگیری از کاهش راندمان آب خروجی از سیستم آب شیرین کن RO ، استفاده می شود.

از ضد رسوب، برای جلوگیری از پوسته پوسته شدن و رسوب زدگی غشاهای RO استفاده می شود. این مواد می توانند رسوب گذاری مواد معدنی مانند: سولفات کلسیم، کربنات کلسیم، سولفات باریم، سیلیس، فلوراید کلسیم و سولفات استرانسیم را از بین ببرند.

عملیات رسوب زدایی:

عملیات رسوب زدایی از دو طریق امکان پذیر می باشد:

• استفاده از فیلترهای آنتی اسکالانت یا فیلتر ضد رسوب: که به منظور رسوب زدایی به کار می روند.
• استفاده از مواد شیمیایی آنتی اسکالانت: که مانع از تشکیل رسوب می شوند.

مکانیزم:

آنتی اسکالانت به عنوان یک ماده موثر جهت کنترل رسوب در غشاهای اسمز معکوس استفاده می شود. قبل از انتقال آب به غشای اسمز معکوس، ضد رسوب با غلظت مناسب به جریان خوراکی آب ورودی تزریق شده، و مواد شیمیایی به کار رفته در فرمول ضد رسوب ها مانع از تشکیل انواع رسوبات معدنی (mineral scale) در سطح غشا می شود. تزریق غلظت مناسب از ضد رسوب ها منجر به کنترل تشکیل انواع رسوبات معدنی مانند: کلسیم کربنات، کلسیم سولفات، رسوبات آهن و غیره در سطح غشا می شود.در واقع مکانیزم عملکرد ضد رسوب در غشای ممبران سیستم آب شیرین کن RO بدین گونه است که با تاثیر بر عوامل ایجاد کننده رسوب، باعث تاخیر در تشکیل رسوبات در طی زمان حرکت از غشای ممبران می شود و از این طریق مانع تشکیل رسوب بر سطح غشای ممبران می شود.

به بیان ساده تر ضدرسوب به آلاینده ها یا رسوبات موجود در آب خام می پیوندد و مانع از چسبیدن آن ها به غشا یا سطح تجهیزات می شود. و در سیستم ها مدار باز آن ها را از طریق جریان سیستم توسط سیال مورد نظر، همراه با پساب خروجی از سیستم خارج می کند.

فرمول شیمیایی:

فرمول شیمیایی آنتی اسکالانت ها با توجه به پایه شیمیایی آن ها متفاوت است. معمولا آنتی اسکالانت ها پایه پلیمری بر پایه آکریلیک اسید (Acrylic acid polymers) و یا ارگانوفسفات (Organophosphatess) می باشند.

انواع آنتی اسکالانت

در حال حاضر انواع مختلفی از آنتی اسکالانت در بازار موجود است که با توجه به شرایط عملیاتی سیستم تصفیه آب صنعتی می‌توان تهیه و استفاده کرد. در حالت کلی آنتی اسکالانت‌ ها را می‌توان به دو صورت زیر تقسیم بندی کرد:

• پایه فسفاته
• پایه پلیمری

کاربرد آنتی اسکالانت در تصفیه آب:

کاربرد آنتی اسکالانت را عمدتا در استفاده از تصفیه آب اسمز معکوس جهت جلوگیری از آسیب رسیدن به غشای ممبران می‌شناسند. در واقع ساختار شیمیایی آنتی اسکالانت به این گونه است که مانع رسوب بر روی سطح غشای ممبران می‌شود. از این رو کاربرد آن را در صنایع مختلفی که از دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس استفاده می‌کنند مانند صنایع غذایی، دارویی، پتروشیمی‌ها و نیروگاه‌ها می‌توان دید. یکی دیگر از استفاده‌های آنتی اسکلانت در دستگاه‌های آب‌ شیرین‌کن صنعتی و نیمه‌صنعتی و دستگاه آب شیرین‌کن دریایی است.

در صورت تصفیه نشدن آبی که مورد استفاده صنایع قرار می‌گیرد، آب مصرفی بسیار سریع به دستگاه‌ها و تجهیزات آسیب می‌رساند. دلیل این را باید در افزایش املاح آب در این سال‌ها دانست که مقادیر یون‌های کلسیم، بی‌کربنات و سولفات افزایش یافته است و باعث رسوب و گرفتگی می‌شود.