نوشته‌ها

تصفیه آب کشتارگاه چیست؟

فاضلاب کشتارگاه جزو آلاینده‌ترین نوع فاضلاب صنعتی، طبقه بندی شده است چرا که دفع پساب کشتارگاه به داخل رودخانه ها و آب‌های زیرزمینی، اکسیژن خواهی آن‌ها را به شدت بالا برده و سبب آلایندگی محیط زیست می‌گردد.‌ از این جهت است که فاضلاب کشتارگاه نیاز به تصفیه قابل توجه، قبل از دفع در محیط زیست دارد.

تصفیه فاضلاب کشتارگاه

پساب بدست آمده از مراحل نگهداری، ذبح، پوست کنی و خالی کردن روده و معده، بسته بندی و شستشوی سالن های کشتارگاه ها با مواد آلی، خون، چربی و میکروارگانیزم های متعدد و مواد جامد زائد ترکیب شده و یکی از آلوده ترین فاضلاب ها را در نهایت تولید می کند. ورود این مواد به محیط زیست منجر به شیوع بیماری های واگیردار می گردد. به همین منظور لازم است تصفیه فاضلاب کشتارگاه ها با روش های مختلف بیولوژیکی و شیمیایی انجام شود. به عبارت دیگر، عدم توجه به ین مسئله می تواند خطر و تهدیدی جدی برای طبیعت به شمار رود.

خصوصیات فاضلاب کشتارگاه ها

همان طور که اشاره شد، فاضلاب های کشتارگاهی آلوده ترین پساب های صنعتی می باشد که از اصلی ترین خصوصیات آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • وجود چربی SEC بالا در مرحله ذبح و بسته بندی
  • وجود مواد جامد معلق لجن زا TSS
  • BOD و COD بالا

دام ها مرحله ورود به کشتارگاه تا ذبح و بسته بندی گوشت و استخراج پوست و مو برای استفاده در سایر صنایع از قبیل دباغی، آلاینده های مختلفی را وارد پساب می کند. به طوریکه مقدار زیادی کود، خون و چربی پس از ذبح و مواد جامد لجن زا پس از خالی کردن روده ها و مخلوطی از تمام این موارد در مرحله شستشوی سالن ها وارد این فاضلاب می گردد. با توجه به نوع مواد آلاینده موجود در این گروه از فاضلاب ها، لازم است روش های مناسبی را برای تصفیه فاضلاب کشتارگاه ها انتخاب نمود تا بهترین خروجی را تولید کنند.

 

نکات مهم در انتخاب بهترین روش تصفیه فاضلاب کشتارگاه

در انتخاب بهترین روش ها برای تصفیه فاضلاب کشتارگاهی لازم است چند فاکتور مهم مد نظر قرار گیرد که عبارتند از:

  • کیفیت مورد نظر برای فاضلاب خروجی به منظور استفاده مجدد
  • مقدار فاضلاب تولیدی در روز
  • میزان بودجه مورد نظر برای راه اندازی تصفیه خانه
  • ویژگی های فاضلاب از قبیل BOD، COD و TSS
  • نوع کشتارگاه (دام یا طیور)
  • استفاده مجدد از خون مرحله ذبح به عنوان کود و خوراک دام

 

روش تصفیه فاضلاب کشتارگاه:

در ادامه یکی از روش‌های پیشرفته تصفیه فاصلاب کشتارگاه به صورت اجمالی معرفی می‌شود:

آشغالگیری

در این بخش پر و ضایعات مرغ توسط غربال‌های آشغالگیر دستی در ابتدا و سپس آشغالگیر مکانیکی در انتها جمع آوری و از فاضلاب جدا می‌گردد.

با عنایت به میزان قابل توجه چربی در  فاضلاب کشتارگاه های مرغ استفاده از این حوضچه ضروری است. فاضلاب به صورت ثقلی وارد این بخش می‌شود و چربی طی زمان ماند مناسب و استفاده از میانگیر های تعبیه شده در حوضچه بصورت ثقلی جداسازی می‌شود و به مخزن ذخیره چربی منتقل می‌گردد. میتوان از چربی گیر DAF نیز که بصورت الکترو مکانیکال چربی ها را جدا میسازد استفاده نمود. که دارای عملکرد بسیار بهتری بوده و فضای کمتری را نسبت به چربی گیر های API اشغال می سازد. همچنین سیستم چربی گیر PECR نیز بعنوان چربی گیری پیشرفته قابلیت جایگزینی با دیگر چربی گیر ها را داشته و با راهبری ساده تری امکان حذف چربی تا 98% را فراهم می‌آورد.

متعادل‌ساز

فاضلاب چربی‌گیری شده وارد این تانک گردیده و در این بخش امکان همگن سازی کمیت و کیفیت فاضلاب کشتارگاه های دام و مرغ جهت جلوگیری از بروز شوک‌های هیدرولیکی و بیولوژیکی در سیستم میسر می‌گردد.

راکتور های بی هوازی UABR & UAFB

در راکتور UABR فاضلاب با عبور از میانگیر های تعبیه شده در راکتور (بافل) تحت فرایند اولیه تجزیه بی هوازی در تصفیه فاضلاب قرار گرفته و برای عملیات نهایی یا متان زایی وارد راکتور UAFB خواهد شد. در این راکتور بدون حضور اکسیژن، فاضلاب از طریق تزریق از کف وارد راکتور میگردد.

با عبور از لابلای ورقه های مدیا نصب شده در حوضچه با میکروارگانیسم‌های بی هوازی مواجه شده و تحت فرایند تصفیه بی هوازی قرارخواهد گرفت. ماحصل این فرایند آب، اسیدهای آمینه، CO2 و گاز متان می‌باشد. گاز متان بدون بو بوده و از طریق ونت (Vent) خارج می‌گردد.

راکتور هوازی EAAS

فاضلاب خروجی از سیستم تصفیه بی هوازی کشتارگاه های دام و مرغ وارد این راکتور می‌گردد. با استفاده از روش هوادهی عمقی بصورت هوادهی گسترده( Extended Aeration )و فرایند هوازی اختلاط کامل ( Complete Mix )، تحت فرایند تصفیه هوازی قرارخواهد گرفت. فعالیت میکروارگانیسم‌های هوازی در این راکتور امکان هضم و تثبیت بارآلودگی را فراهم می‌کند و در انتهای این فرآیند، تولید آب ، CO2 و توده بیولوژیکی ( لجن فعال) می‌نماید.

راکتور هوازی MBBR

با استفاده از این راکتور هوازی که دارای بستر یا مدیا متحرک (پکینگ مدیا متحرک) می‌باشد ، بجای رشد معلق میکروارگانیسمها از رشد چسبیده استفاده خواهد شد. بدین نحو که میکرو ارگانیسم‌ها بجای معلق بودن در فضای راکتور با چسبیدن روی خلل و فرج این بستر، مواد غذایی بیشتری را مورد استفاده قرار می‌دهند و با استفاده از زمان ماند میکروبی بیشتر با حذف ازت آلی، بار آلودگی خروجی را بسیار کاهش خواهند داد. مزایای این روش نسبت به روش EAAS این است که علاوه بر عدم تولید لجن اضافه باعث کاهش ازت آلی (BNR) فاضلاب به صورت بیولوژیکی خواهد شد. تلفیق این روش با روش EAAS بازده حذف BOD را تا 95% افزایش خواهد داد. اپراتوری این راکتور در حد صفر بوده و نیاز به بازگشت لجن فعال نخواهد داشت.

تانک ته‌نشینی

فاضلاب خروجی از راکتور هوازی وارد این تانک می‌گردد و با سپری نمودن زمان ماند مناسب و ته نشین شدن لجن در کف تانک ، فاضلاب تصفیه شده از طریق سرریز های فلزی نصب شده در بالای تانک ته نشینی خارج می‌گردد. لجن باقی مانده به راکتور EAAS مجدداً باز گردش میشود.

کلر زنی

جهت تخلیه در اراضی کشاورزی فاضلاب تصفیه شده باید ضد عفونی گردد. به همین منظور توسط تزریق مواد ضد عفونی کننده فاضلاب در این حوضچه، ضد عفونی شده و پس از آن قابل دفع در اراضی کشاورزی خواهد بود.

تصفیه فاضلاب صنعت پتروشیمی

در صنعت پتروشیمی به دلیل فعالیت‌های شیمیایی روی مواد اولیه‌ای نظیر نفت و گاز، مواد سمی بسیار خطرناکی تولید می‌شود که آسیب‌های جبران‌ناپذیری به محیط زیست و حیات جانداران وارد می‌کند. تصفیه فاضلاب پتروشیمی می‌تواند از بروز این آسیب‌ها جلوگیری کرده و همچنین فرآورده‌های قابل استفاده دیگری را در اختیار ما بگذارد. در ادامه به بررسی چیستی و نحوه تصفیه پساب پتروشیمی و همچنین انواع مختلف آن می‌پردازیم.

تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی چیست؟

در پساب و فاضلاب صنایع پتروشیمی میزان بسیار زیادی مواد آلاینده و سمی وجود دارد. تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی در واقع فرآیندی است که در هر مرحله از آن گروه خاصی از آلاینده‌ها حذف می‌شوند. این مراحل بعضا تا حدی ادامه می‌یابد تا ما به یک آب پاک و تصفیه شده که قابلیت مصرف مجدد دارد دست پیدا ‌کنیم. این آب تصفیه شده معمولا برای استفاده مجدد در فرایند مصرف می‌شود، و یا در صنایع کشاورزی برای آبیاری فضای سبز و درختان به کار می‌رود.

انواع تصفیه فاضلاب پتروشیمی

مشابه تمام سیستم‌های تصفیه پساب صنعتی، فاضلاب پتروشیمی هم به مجمو‌عه‌ای از فرایند‌های تصفیه در کنار هم نیاز دارد تا بتواند فاضلاب مورد نظر را به آبی تمیز و با کیفیت مورد نظر برای استفاده مجدد تبدیل کند. از این رو سیستم‌های تصفیه فاضلاب پتروشیمی رو معمولا در مراحل و مواحد‌های مختلفی مشاهده می‌کنیم که هر واحد با هدفی مشخص اقدام به حدف گروه مشخصی از آلاینده‌های موجود در پساب پتروشیمی می‌کند. روش‌های تصفیه فاضلاب پتروشیمی عبارتند از:

  • روش‌های تصفیه فیزیکی
  • روش‌های تصفیه غشایی
  • روش‌های تصفیه شیمیایی
  • روش‌های تصفیه الکتروشیمیایی
  • روش‌های تصفیه توسط جاذت (جذب سطحی)
  • روش‌های تصفیه بیولوژیکی

همانطور که اشاره شد با توجه به آنالیز مواد آلاینده موجود در فاضلاب و محدوده غلظت این ترکیبات محموعه‌ای از این روش‌ها در کنار هم برای تهیه آب با کیفیت مورد نظر برای استفاده مجدد، به کار گرفته می‌شود.

فرایند تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی

فاضلاب صنایع پتروشیمی ممکن است حاوی مقادیر زیادی روغن و چربی آزاد و امولسیون باشد. سیستم های مخصوص و پکیج  تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی شرکت های تصفیه آب فاضلاب با توجه به خصوصیات فاضلاب موجود و نیازهای کارفرما اقدام به حذف جامدات معلق، فلزات محلول، هیدروکربن های موجود، TSS، چربی و روغن نموده و با استفاده مناسب از مواد شیمیایی مورد نیاز و تزریق هوا، لجن موجود را جدا، معلق و حذف می کند.

در برخی موارد ممکن است لجن نیاز به فرآیندهای بیشتری برای آبگیری داشته باشد. در مواردی که نفت جدا شده از فاضلاب کیفیت لازم را داشته باشد می توان آن را مجدداً به پالایشگاه بازگردانده و استفاده نمود.

برخی ویژگی ها و مزایای سیستم های تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی که توسط این شرکت ارائه می گردد:

  • حذف تا 9/99 درصدی TSS، چربی و روغن
  • حذف تا 75 درصد بار BOD
  • تضمین دستیابی به استانداردهای محیط زیست
  • پیش آماده بودن سیستم و کاهش زمان نصب و هزینه های مربوط به آن
  • توانایی استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده
  • راهبری ساده به دلیل هوشمند بودن سیستم و استفاده از PLC

 

روش های جدید تصفیه پساب صنایع پتروشیمی

به‌خاطر اهمیت بالای تصفیه فاضلاب ، توجه زیادی به این امر در جهان می‌شود و حتی کشورهای درحال توسعه نیز پیشرفت‌های چشمگیری در تکنولوژی حوزه تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی داشته‌اند.

این پیشرفت‌ها باعث به وجود آمدن روش‌های نوین و جدیدی در تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی شده که در ادامه بعضی از آن‌ها را به اختصار معرفی می‌کنیم.

روش شناورسازی الکتریکی:

در این روش با استفاده از دو الکترود، یکی از جنس گرافیت و دیگری از جنس فولاد ضد زنگ، یک جریان ۵ تا ۱۵ میلی آمپری با ولتاژ ۱۲ ولتی و در مدت زمان ۲ تا ۲۰ دقیقه برقرارمی‌شود که به موجب آن تیرگی فئول و هیدروکربن‌ها حذف می‌شوند.

روش انعقاد الکتریکی:

انعقاد الکتریکی یکی دیگر از تکنولوژی‌های تصفیه صنعت پتروشیمی است. در این روش مانند روش شناورسازی از الکترودها استفاده می‌شود اما جنس آن‌ها از آهن و آلومینیوم است. میزان ولتاژ و جریان الکتریکی دقیقا مانند روش شناورسازی است اما مدت زمان جریان بین ۱ تا ۱۰ دقیقه می‌باشد.

روش ازن زنی:

از فناوری ازن زنی برای از بین بردن مواد پتروشیمیایی موجود در پساب استفاده می‌شود که در برابر تجزیه شدن مقاوم هستند استفاده می‌شود.

سیستم بازگردان پساب (Reuse) مبتنی بر RO و ZLD:

این روش نه تنها برای پساب صنایع پتروشیمی بلکه در اکثر صنایع برای بازگردانی و استفاده مجدد از آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش از ۱ تا ۳ سیستم اسمز معکوس به صورت سری استفاده می‌شود که هر سیستم جریان ریجکت یا تغلیظ شده RO قبلی را مجددا تصفیه می‌کند و در نهایت پساب غلیظ شده نهایی با استفاده از سیستم ZLD بازیابی می‌شود. در این سیستم‌ها تقریبا تمام آب موجود در پساب بازیابی شده و باقیمانده زباله جامد است.

BOD ‌فاضلاب چیست ؟

BOD فاضلاب از فاکتورهای بسیار مهم در تعیین روش و تجهیزات مورد نیاز برای تصفیه می باشد که به شیوه های مختلف اندازه گیری می شود. این فاکتور در واقع نشان دهنده میزان اکسیژن مورد نیاز برای تجزیه مواد آلی موجود در فاضلاب می باشد که توسط میکروارگانیسم های هوازی مصرف می شود.

 

نقش BOD در تصفیه فاضلاب

باکتری های هوازی این قابلیت را دارند تا مواد آلی را تجزیه و مصرف کنند. به همین دلیل در شرایطی که اکسیژن به اندازه کافی برای این منظور وجود داشته باشد، فرایند تجزیه بیولوژیکی ادامه پیدا می کند. در نتیجه مواد آلی از قبیل کربن، نیتروژن، گوگرد، هیدروژن و اکسیژن که موفق به تجزیه نمی شوند، ترکیبی به نام COHNS را به وجود خواهند آورد. در صورتیکه انرژی مورد نیاز برای این ترکیب فراهم شود، به سلول های جدیدی تبدیل شده و نام C5H7NO2 به آنها اختصاص داده شده است

مقدار استاندارد BOD فاضلاب

در پساب های مختلف نوع و مقدار مواد آلی متفاوت می باشد و بر همین اساس نیز مقدار اکسیژن مورد نیاز برای مصرف آنها توسط میکروارگانیسم ها با هم فرق خواهد داشت. بر اساس استانداردهای ارائه شده توسط سازمان حفاظت از محیط زیست، تمام پساب های صنعتی و بهداشتی قبل از ورود به طبیعت باید BOD را در سطح استاندارد کاهش دهند.

با توجه به میزان BOD پساب ها، روش های بیولوژیکی برای تصفیه متفاوت خواهد بود و در برخی از مواقع روش های ترکیبی نیز استفاده میشوند. به عنوان مثال، در فاضلاب بهداشتی و انسانی نسبت به فاضلاب های صنعتی BOD در سطح کمتری می باشد و با انجام فرآیندهای ساده بیولوژیکی می توان آنها را به طبیعت وارد کرد. این در حالیست که فاضلاب های کارخانه های تولید مواد الکلی و روغن سازی BOD بسیار بالایی داشته و باید فرآیندهای ترکیبی در بازه های زمانی طولانی برای کاهش آن انجام شود.